سخنرانی: اتمگرایی کلام؛ مادیگرایی در فیزیک
اتمگرایی کلام؛ مادیگرایی در فیزیک
چکیده
تاریخچه اتمگرایی، به یونان باستان میگردد. اتمگرایی یونان، نظریه ماتریالیستی (مادیگرا)، علی و مکانیکی بود. اتمگرایی، چه اتمگرایی یونان و چه اتمگرایی جدید (بعد از قرن هفدهم) از جهاتی یک نظریه مادیگرا به شمار میرود. در قرون وسطی در جهان اسلام نیز نوعی نظریه اتمگرایی برای تبیین طبیعت توسط متکلمین معتزلی و اشعری ارائه شد. بر خلاف اتمگرایان یونان، متکلمان مسلمان، متأله بودند و نام متکلم را از جهت پایبندیشان به تعالیم اسلام و قرآن یدک می کشند. با این وجود نظریه ای که در جهان طبیعت ارائه دادند که از جهت مادیگرا بودن، با اتمگرایی یونانی و اتمگرایی جدید مشابهت دارد. این نکته جالب توجه است که اتمگرایی کلام توسط نظریه پردازانی ارائه شده اند که در بحث قدرت مطلقه خداوند، به شدت رادیکال هستند. در این جستار، اینجانب قصد دارم که به ساختار متافیزیکی اتمگرایی کلام بپردازم. در ادامه، تحلیل خواهم نمود که چگونه نظریه پردازان متأله برای حفظ اصول متافیزیکی خود، نظریه ای را در فیزیک ارائه میدهند که به مادیگرایی و طرد متافیزیک در فیزیک می انجامد.